Επιχειρησιακή ιστορία
Μέχρι το ξέσπασμα του
Β΄ΠΠ, ο κύριος όγκος των Gladiator σε υπηρεσία στη RAF είχε αντικατασταθεί στην πρώτη γραμμή από το Hurricane και το Spitfire, αν και δύο Μοίρες χρησιμοποιήθηκαν κατά τις εκστρατείες στη
Γαλλία και τη
Νορβηγία. Ωστόσο, έμελλε να δει περισσότερη δράση στις περιφερειακές εκστρατείες των πρώτων χρόνων του πολέμου. Το κλασικό διπλάνο ήταν ακόμα ένα από τα πλέον περιζήτητα εξαγωγικά προϊόντα της μεσοπολεμικής Βρετανίας και υπηρέτησε σε πολλές άλλες χώρες. Ενάντια σε λιγότερο εξελιγμένους αντιπάλους πολέμησε αρκετά καλά, αν και δεν μπορούσε να συγκριθεί με τα υπερσύγχρονα Γερμανικά μαχητικά. Στη θάλασσα υπήρξε πιο πετυχημένο, αφού η χαμηλή του ταχύτητα του επέτρεπε να επιχειρεί άνετα από αεροπλανοφόρα και σπάνια συναντούσε πολύ ανώτερούς του αντιπάλους.
Ο Φινλανδικός Χειμερινός Πόλεμος
Κατά το
Χειμερινό Πόλεμο, η
Φινλανδική Αεροπορία παρέλαβε 30 καταδιωκτικά Mk II από το Ηνωμένο Βασίλειο. Παραλήφθηκαν μεταξύ 18 Ιανουαρίου και 16 Φεβρουαρίου του
1940 και τα 10 από αυτά προσφέρθηκαν δωρεάν. Υπηρέτησαν μέχρι και το
1945, αν και είχαν ξεπεραστεί από τα νέα Σοβιετικά μαχητικά. Έτσι, μετά το
1941 χρησιμοποιήθηκαν κυρίως σαν αναγνωριστικά. 22 πιλότοι, πέτυχαν 45 καταρρίψεις με αυτό το αεροσκάφος κατά το
Χειμερινό Πόλεμο και αντίστοιχα χάθηκαν 12 στη μάχη, ενώ κατά τα επόμενα χρόνια σημειώθηκε άλλη μια κατάρριψη και 3 απώλειες. Δύο πιλότοι έγιναν «Άσσοι» (τουλάχιστον 5 καταρρίψεις) πετώντας μόνο με Gladiators.
Σουηδοί εθελοντές υπερασπίστηκαν τα βόρεια σύνορα της χώρας με το 19ο Ιπτάμενο Σύνταγμα της Φινλανδικής Αεροπορίας, πετώντας με 12 μαχητικά Gladiator Mk II, δύο εκ των οποίων χάθηκαν στη μάχη, 5 βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως
Hawker Hart, ένα
Raab-Katzenstein RK-26 που υπηρέτησε σαν αεροσκάφος συνεργασίας και ένα μεταφορικό
Junkers F.13. Τα αεροσκάφη είχαν αγοραστεί και επανδρωθεί από τη
Σουηδική Αεροπορία, αλλά έφεραν Φινλανδικά εθνικά διακριτικά. Τα Σουηδικά Gladiators σημείωσαν 8 καταρρίψεις και άλλες 4 νίκες επί του εδάφους.
Νορβηγική εκστρατεία
Κατά την εκστρατεία αυτή, Νορβηγικά και Βρετανικά Gladiators πολέμησαν ανεπιτυχώς τη
Luftwaffe.
Jagevingen
Οι πιλότοι Gladiator της Νορβηγικής
Jagevingen (αεροπορικής δίωξης), με έδρα το
Όσλο, με επτά αξιόμαχα αεροσκάφη τη μέρα εκείνη, κατάφεραν να καταρρίψουν 5 Γερμανικά αεροσκάφη στις 9 Απριλίου
1940, κατά την έναρξη της εισβολής στη Νορβηγία. Τα δύο ήταν μαχητικά
Messerschmitt Bf 110, δύο βομβαρδιστικά
He 111 και ένα μεταγωγικό
Ju 52. Έχασαν ένα Gladiator στον αέρα, ενώ άλλα δύο καταστράφηκαν από εχθρικά πυρά επί του εδάφους, κατά τη διάρκεια ανεφοδιασμού τους στο αεροδρόμιο Fornebu. Τα υπόλοιπα τέσσερα διατάχθηκαν να σκορπιστούν όπου μπορούσαν μακριά από το αεροδρόμιο και προσγειώθηκαν πάνω σε παγωμένες λίμνες γύρω από το
Όσλο, όπου εγκαταλείφθηκαν και δεν επέστρεψαν ποτέ στη μάχη.
ΜΟΙΡΑ αρ. 263
Gladiators χρησιμοποιήθηκαν ακόμα από την Μοίρα No. 263 της RAF, κατά τους δύο μήνες που κράτησε η εκστρατεία στη Νορβηγία. Η 263 Μοίρα , που έφτασε πάνω στο αεροπλανοφόρο HMS Glorious (77), στις 24 Απριλίου, αρχικά διεξήγαγε επιχειρήσεις από έναν αυτοσχέδιο αεροδιάδρομο που κατασκεύασαν Νορβηγοί εθελοντές, πάνω στη παγωμένη λίμνη Lesjaskogsvatnet στο Oppland. Σε λιγότερο από μια εβδομάδα, η Μοίρα είχε μείνει χωρίς αξιόμαχα αεροσκάφη και αποσύρθηκε πάλι στη Μ. Βρετανία.
Αφού αντικατέστησε τα Gladiators, η 263 επέστρεψε στη Νορβηγία, στις 21 Μαΐου. Στη Μάχη του Narvik, ενισχύθηκε από τα Hurricanes της 46ης Μοίρας, που έφτασαν λίγες μέρες αργότερα. Στη συνέχεια, οι δύο Μοίρες ανέλαβαν να προστατέψουν το αγκυροβόλιο του στόλου και ενεπλάκησαν σε μια σύντομη αλλά σφοδρή αναμέτρηση με τους Γερμανούς, ώσπου στις 2 Ιουνίου διατάχθηκαν να αποσυρθούν, λόγω της ήττας στη
Μάχη της Γαλλίας και της αλλαγής στις Βρετανικές προτεραιότητες.
Μέχρι τότε η 263 είχε πραγματοποιήσει 249 εξόδους και είχε ισχυριστεί 26 καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών. Τα 10 εναπομείναντα Gladiators της Μοίρας, προσνηώθηκαν στο
αεροπλανοφόρο "Γκλόριους" (
Glorious) στις 7 Ιουνίου και πήραν το δρόμο της επιστροφής. Το
Glorious, καθʼ οδόν αναχαιτίστηκε από τα Γερμανικά ελαφρά θωρηκτά
Γκνάιζεναου (
Gneisenau) και
Σάρνχορστ (
Scharnhorst), που, παρά τις ηρωικές προσπάθειες των δύο αντιτορπιλικών που το συνόδευαν, κατάφεραν να το βυθίσουν, μαζί με τα επιβαίνοντα αεροσκάφη τεσσάρων Μοιρών. Η Μοίρα 263 έχασε ακόμα το διοικητή της και άλλους εννέα πιλότους.
Θέατρα Επιχειρήσεων Μεσογείου και Μέσης Ανατολής
Στο Θέατρο Επιχειρήσεων της Μεσογείου, κατά τη διάρκεια του 1940-41, τα Gladiators πολέμησαν σε τέσσερις Συμμαχικές αεροπορίες: τη RAF, τη Βασιλική Αεροπορία της
Αυστραλίας, τη Νοτιοαφρικανική Αεροπορία και την
Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (ΕΒΑ). Εκεί αντιμετώπισαν με κάποια επιτυχία την
Ιταλική Βασιλική Αεροπορία (
Regia Aeronautica), που ήταν εξοπλισμένη κυρίως με διπλάνα
Fiat CR.32 και
Fiat CR.42, καθώς και τα Γερμανικά βομβαρδιστικά.
Το προσωπικό Γκλόστερ Γκλαντιάτορ με το οποίο ο Πάτλ πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και με το οποίο φέρεται ότι κατέρριψε κάπου 33 ιταλικά αεροπλάνα. Φέρει τον αριθμό σειράς Ν9832 και τα γράμματα ΥΚ , αγγλική αρίθμηση για την Μοίρα 80. Δίπλα στο κόκπιτ διακρίνεται το προσωπικό του έμβλημα .
Ενάντια στα μονοπλάνα
Fiat G.50 και
Macchi C.200 υπέστησαν βαριές απώλειες. Ο Νοτιοαφρικανός άσσος
Μάρμαντιουκ Πατλ (Marmaduke "Pat" Pattle), που υπηρέτησε στη RAF, πετώντας με αεροσκάφη Gladiator χρεώθηκε με 15 επίσημες καταρρίψεις στην Ήπειρο μέσα στον τύπο αυτό κάτι που τον κάνει το μεγαλύτερο άσσο διπλάνων της RAF για το
Β΄ΠΠ. Αλλες 20 καταρρίψεις και πιθανόν περισσότερες - που δεν μπόρεσαν να καταγραφούν στα απάτητα εκείνα βουνά - έγιναν μέσα στο Gladiator II , με κώδικα YK-W και αριθμό σειράς N5832 με βάση την Παραμυθιά.
Τα Gladiators υπήρξαν επίσης τα αεροσκάφη που επιτέθηκαν στον όρμο του
Τάραντα και κατέστρεψαν σημαντικές μονάδες του Ιταλικού στόλου, μεταξύ των οποίων τα θωρηκτά "Λιττόριο" και "Βιττόριο Βένετο".
Ο Αγγλο-Ιρακινός πόλεμος του
1941, υπήρξε μοναδικός όσον αφορά στα Gloster Gladiators, αφού οι δύο αντίπαλες αεροπορίες, η RAF και η Ιρακινή Βασιλική Αεροπορία, τα χρησιμοποιούσαν αμφότερες σαν τα βασικά τους καταδιωκτικά.
Aπο την εγκυκλοπαιδεια wikipedia
