Pilatus Porter PC-6 της VQ Model

[gxaid]

Full scale Porter και Turbo Porter PC-6

Πρόκειται για ένα από τα πλέον διακεκριμένα και καταξιωμένα αεροσκάφη πολιτικής χρήσης τύπου STOL (Short Take-off and Landing).
Κατασκευάζεται από το 1959 έως και σήμερα από την Pilatus Aircraft με έδρα την Ελβετία ενώ στο παρελθόν παραλλαγές του τύπου για στρατιωτική χρήση εξελίχθηκαν και υλοποιήθηκαν από την Fairchild Hiller στις H.Π.Α. κατόπιν αδείας.


Οι επιδόσεις του σε ρόλο STOL σε όλους σχεδόν τους τύπους εδάφους είναι εντυπωσιακές και για το λόγο αυτό συχνά αναφέρεται και ως Ultra Short Take-off and Landing. Χρειάζεται μόλις 195m για να απογειωθεί και 130m για να προσγειωθεί με φορτίο 1.500kg. Επί της ουσίας το μήκος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου είναι αρκετό ενώ οι δοκιμαστές πιλότοι της κατασκευάστριας Pilatus Aircraft έχουν επιτύχει προσγείωση σε μόλις 50m!
Στο «χαρισματικό» του χαρακτήρα οφείλεται το ρεκόρ που κρατά το PC-6 για προσγείωση αεροσκάφους fixed wing σε μεγάλο υψόμετρο, έχοντας προσεγγίσει με επιτυχία τον παγετώνα Dhaulagiri στο Νεπάλ, στα 18,865 πόδια ή 5.750m.


Οι δύο πρώτες εκδόσεις διέθεταν εμβολοφόρους κινητήρες Avco Lycoming με απόδοση 340hp αρχικά και 350hp στη συνέχεια. Ακολούθησε η αναβάθμιση σε turboprop κινητήρες Turbomeca Astazou αρχικής ιπποδύναμης 523-shp (shaft horse power) και εν συνεχεία η μετάβαση σε Pratt & Whitney Canada αρχικής ιπποδύναμης 550-shp έως και 680-shp με ταυτόχρονη μετονομασία σε Turbo Porter PC-6.


Οι κυριότερες χρήσεις αφορούν σε μεταφορές φορτίων και επιβατών από και προς δυσπρόσιτες περιοχές, μεταφορές ασθενών, σώματα επιβολής τάξης και αλεξιπτωτισμό.

Oι στρατιωτικές εκδόσεις που αναπτύχθηκαν από την Fairchild Hiller περιλαμβάνουν τις AU-23A Peacemaker, μεταφορική έκδοση της Πολεμικής Αεροπορίας των H.Π.Α. η οποία έφερε οπλισμό, τη OV-12 και την επίσης μεταφορική έκδοση UV-20A Chiricahua του Στρατού των Η.Π.Α.

Το 2008 ξεκίνησε η μελέτη αναβάθμισης του γηραιού πλέον αναλογικού cockpit και το 2010 παρουσιάστηκε η αναβάθμιση με το state-of-the-art ψηφιακό σύστημα avionics Garmin 950.

Πηγές: http://en.wikipedia.org/wiki/Pilatus_PC-6
, http://www.pilatus-aircraft.com/
& Flight International, τεύχος Σεπτεμβρίου 2010

[gxaid]

Το ARF μοντέλο της VQ Model

To Pilatus Porter PC-6 αποτελεί ένα από τα πρώτα μοντέλα της Βιετναμέζικης VQ Model και διακρίνεται για τη φροντισμένη κατασκευή, περιποιημένη συσκευασία, ελκυστική εμφάνιση με σαφή scale προσέγγιση και λογικότατη τιμή.


Για το σχεδιασμό και την ανθεκτικότητα κατασκευής αδυνατώ να εκφέρω γνώμη καθʼ ότι νεότατος στον αερομοντελισμό και αυτό είναι το πρώτο μου «αληθινό» (=balsa) αερομοντέλο.


Εκπέτασμα: 158cm
Άτρακτος: 116cm
Βάρος: 2300-2500gr
Κινητήρας: .40-.46 (2 χρονος) ή .48-0.53 (4 χρονος)
Radio: 4 κανάλια και 4 standardservos

Ενώ στο κουτί δεν αναγράφεται κάτι σχετικό, στις οδηγίες χρήσης υπάρχει στοιχειώδης αναφορά σε ηλεκτρική μετατροπή.

Σχετικός σύνδεσμος:
http://www.vqmodel.com/MateriePrime/Products/Trainersport/Pilatus/Pilatus.htm

[gxaid]

Κουτί … Άνοιξε!

Όλα τα κομμάτια επιμελώς συσκευασμένα και ακέραια.
Βίδες και λοιπό hardware ομαδοποιημένα σε σακουλάκια και χωρίς ελλείψεις.
Η ποιότητα επικάλυψης βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, ούτε μια «ρυτίδα», ούτε ένα αποκολλημένο τελείωμα ή στραβή κοπή στο υλικό επικάλυψης.


Η πτέρυγα αποτελείται από 3 κομμάτια τα οποία θα ενωθούν μόνιμα αφού εγκατασταθούν τα servo των aileron, ένα σε κάθε πηδάλιο, και διαθέτει δίεδρο.


Στην άτρακτο θα πρέπει να προσαρτηθούν το stabilizer και το fin πίσω και φυσικά το cowl στο ρύγχος.


Όλα τα πηδάλια πλην του rudder είναι προεγκατεστημένα. Τα horns θα πρέπει να εγκατασταθούν.


Οι οδηγίες χαρακτηρίζονται ως «βασικές» και επιδέχονται πολλαπλές βελτιώσεις αν και έναν λίγο έμπειρο αερομοντελιστή δεν θα τον προβλημάτιζαν καθόλου.


Σε αυτό το σημείο θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους έμπειρους φίλους Τρύφωνα, Λυκούργο, Αντώνη Κριτζά, Mogolοs και Αζάντ για τις πολύτιμες συμβουλές τους και φυσικά τον Αντώνη (DjBac) που λειτούργησε σχεδόν σαν 24/7 Hotline σε όλη τη διάρκεια της κατασκευής :)>)>)

To εργαστήριο στήθηκε και οι εργασίες άρχισαν V:))

[gxaid]

“Houston we (potentially...) have a problem”

Το PC-6 είναι ένα πολύ αγαπημένο μου αεροπλάνο. Η πρόθεση εξ αρχής ήταν να γίνει ηλεκτρικό.


Η αρχική έκδοση της VQ ήταν θερμική, αναστέλλοντας την αγορά του έως τη στιγμή που ανακοινώθηκε και επίσημα η τροποποίηση του σε ΕP/GP η οποία και ενσωμάτωνε τις απαραίτητες υποδομές για «ηλεκτροδότηση» (θύρα μπαταρίας στην άνω άτρακτο πίσω από το cowl και battery tray μέσα).


Μία διαδικτυακή επικοινωνία με τον Mr VQ Model επαλήθευσε πως ο προμηθευτής που είχα επιλέξει είχε στη διάθεσή του τη κατάλληλη version.
Ατυχώς κατά τη παραλαβή και άνοιγμα του «πακέτου» διαπιστώθηκε το αντίθετο… ~b~


Οι υποδομές που αναφέρθηκαν νωρίτερα δεν υπάρχουν και η μόνη πρόσβαση στον άδειο και αδιαμόρφωτο χώρο που θα πρέπει να φιλοξενηθεί η μπαταρία και το ESC είναι ένα μικρό ομολογουμένως panel στο πάτωμα της ατράκτου, ακριβώς πίσω από το cowl και το οποίο συγκρατείται με βίδες...


Τα πιάσαμε τα λεφτά μας! >:(


Βαθειά ανάσα και ξεκίνημα με μια χαλαρωτική εικαστική παρέμβαση όπου βάφτηκαν ασημί με μαρκαδόρο οι γκρί "ζάντες" και τα "κιτρινιάρικα" horns του κιτ πριν συνεχίσω με το "σαμάρι" που ενώνει μόνιμα τις δύο πτέρυγες σε μία.



Ακολούθησε η εγκατάσταση των δύο servo για τα aileron, ένα σε κάθε φτερό, και τοποθετήθηκαν τα ανάλογα extensions (30cm) με ασφάλειες στις συνδέσεις όπου μετά από πολλαπλά dry fits τριμαρίστηκαν μεταξύ τους τα 3 τμήματα της πτέρυγας ωστέ να μην αφήνουν κενά.


Πρίν εγκατασταθούν οριστικά τα servo οι πατούρες τους και οι τρύπες πάνω σε αυτές "ποτίστηκαν" με λεπτόρευστη CA.

[gxaid]

Servoκαταστάσεις

Η ηλεκτρική εκδοχή του PC-6 απαιτεί 4 standard servo. Επιλέχθηκαν σε όλες τις επιφάνειες ελέγχου τα αναλογικά Futaba S3004. Η διαφορά τους με τα απλά S3001 είναι πως στις ίδιες διαστάσεις αλλά με μικρότερο βάρος είναι δυνατότερα και γρηγορότερα ενώ η ύπαρξη ρουλεμάν παρέχει ομαλότερη λειτουργία.

Όσο αφορά τα servo των aileron, οι οδηγίες τα δείχνουν παράλληλα με την αεροτομή της πτέρυγας αλλά τα ανοίγματα στο κιτ τα θέλουν παράλληλά με το χείλος προσβολής.

Επίσης, κάτι που έμαθα πολύ αργά για να είναι αναστρέψιμο `M`, είναι πως αν σκοπεύει κάποιος να χρησιμοποιήσει και δεύτερο βοηθητικό κανάλι (aux) για τα aileron, πρέπει να δοκιμάσει / προγραμματίσει τον προσανατολισμό στις κινήσεις των servo πρίν την οριστική εγκατάσταση τους διότι το κανάλι aux δεν αντιστρέφεται ηλεκτρονικά (reverse). Κάπως έτσι "καταδικάστηκα" μόνο στη χρήση Y για τα aileron.

Στη συνέχεια περάστηκαν τα hornάκια και οι ντίζες στα aileron. Σε αυτό το σημείο άρχισε να φαίνεται και η σχετική υστέρηση στον τομέα "ποιότητα βίδας" του Βιετναμέζου κατασκευαστή.

Πίσω στην άτρακτο, όλο το εσωτερικό που θα φιλοξενούσε τα ηλεκτρονικά όπως επίσης και το firewall μέσα-έξω, περάστηκαν με αραιωμένη 30λεπτή εποξική για ενίσχυση ενώ διάφοροι αρμοί ενισχύθηκαν σε δεύτερο χρόνο με μή αραιωμένη εποξική. _P_P

Ίσως αυτο θεωρηθεί υπερβολή για ένα ηλεκτρικό sport scale μοντέλο των 400-500Watt αλλά είμαι της λογικής better safe than sorry...!@/-=}{{

[gxaid]

Μοτέρ έχεις, βάση έχεις?

Εδώ τα πράγματα άρχισαν να... στριμώχνουν μέ(σα) (σ)το cowl. Αρχικά παρατηρώντας και προσχεδιάζοντας τις τρύπες στο firewall απ' όπου θα πέρναγαν οι μακριές βίδες/ντίζες κατέληξα πως αν ακολούθούσα τον σταυρό/πατρόν που ήταν σημαδεμένος στο firewall οι επάνω τρύπες οριακά έφευγαν εκτός αυτού συν το γεγονός πως έπεφταν πάνω στους εσωτερικούς αρμούς της ατράκτου! Τα νεύρα μου...^%^

Εν τέλει "μετακόμισα" νοτιότερα την οριζόντια γραμμή κατα 2mm και έπιασαν δουλειά τα τρυπάνια. Περάστηκαν οι ντίζες και δοκιμαστηκά αναρτήθηκε ο καθρέφτης που θα φιλοξενούσε το μοτέρ, με και χωρίς το μοτέρ και τέλος εμφανίστηκε και το cowl με την απαίτηση να τους κου-cowl-ώσει όλους!

Μπά...! Ο καθρέφτης αντιστάθηκε σθεναρά στο να κάτσει σωστά το cowl μέχρι που τελικά λιμαρίστηκε ανελέητα και από το ζόρι του έμεινε με μισό scalp! Με τη διαιτησία της λίμας να οδηγεί στη συναίνεση άρχισαν οι μετρήσεις για τη σωστή απόσταση του τρίο firewall/καθρέφτης/spinner. Το τραγικό κόκκινο spinner του κιτ αντικαταστάθηκε βίαια από ένα κίτρινο της Protech 57mm. Εξάλλου το συγκεκριμένο full-scale Porter φοράει κίτρινο spinner (http://www.airliners.net
).

Εν γένει το συστηματάκι 4 ντιζες / 16 παξιμάδια / 16 ροδέλες μου κάνει λίγο 3Φ... Φτηνό, φτωχό και φλού wScorpion SII-3014-1040KV (V2) δέθηκε στο καθρέφτη με τις παρεχόμενες βίδες αλλά τα απλά παξιμάδια αντικαταστάθηκαν από καλής ποιότητας παξιμάδια ασφαλείας.

[gxaid]

Ολοκληρώνοντας με το τμήμα μοτέρ και εμπνεόμενος από μια ανάλογη παρουσίαση σε ξενόγλωσσο forum* αποφάσισα να ενσωματώσω μεταξύ firewall και καθρέφτη αποστάτες. Η κατασκευή τους από ξύλο όπως παρουσιάζεται στο wattflyer ήταν πέρα από τις διαθέσεις και δυνάμεις μου και στην αναζήτηση έτερων εξωτικών λύσεων έπεσα πάνω σε μια βέργα carbon με εσωτερική διάμετρο που εφάρμοζε σαν σφιχτό γάντι στη ντίζα.

Τέλος βάφτηκε ασημί το κάτω μισό του καθρέφτη που θα είναι εν μέρει ορατό από την εισαγωγή του cowl.

Λίγη ταλαιπωρία επιφύλλασε και η τοποθέτηση του tail wheel όπου η πρόσβαση στις βίδες και παξιμάδια είναι φρικτή >:(
Παξιμάδια ασφαλείας συνοδείας Loctite αντικατέστησαν και εδώ αυτά του κιτ.


*http://www.wattflyer.com/forums/showthread.php?t=51660

[gxaid]

Ακολούθησε η εγκατάσταση των εντυπωσιακών σκελών μπροστά τα οποία υποτυποδώς ενσωματώνουν μια διάταξη απόσβεσης κραδασμών μέσω δύο ελατηρίων. Τα κολάρα-stop στους τροχούς είναι μέτριας ποιότητας ενώ το βίδωμα στις προτρυπημένες οπές στην άτρακτο επετεύχθη μόνο με τη καταλυτική συνδρομή... βρεγμένου σαπουνιού στα πάσα και πολύ προσοχή ώστε τα επίσης μέτριας ποιότητας πλαστικά συγκράτησης να μην "ανοίξουν", κάτι που τελικά σε μερικά δεν απεφεύχθη. Στα σημεία αυτά προστέθηκε μιά σταγόνα παχύρευστη CA. Ένας λόγος που επιβάρυνε χρονικά και όχι μόνο την εγκατάσταση των σκελών είναι πως δεν εφάρμοζαν πλήρως στα αυλάκια της ατράκτου και απαιτήθηκαν παρεμβάσεις.

Στα "πόδια" του πλέον το Porter αρχίζει να εντυπωσιάζει! ^%^

[gxaid]

Η τελευταία ουσιαστική προσθήκη στην άτρακτο είχε σειρά.

Αφαιρέθηκαν με προσοχή τα κατάλληλα κομμάτια monocote από άτρακτο fin και stabilizer και προστέθηκαν τα horns. Μετά από πολλές δοκιμές ως προς τη συναρμογή κρίθηκε απαραίτητο να προστεθούν τρείς καβίλιες-οδηγοί για να "κάτσει" συμμετρικά το stab κατά τη κόλληση και μια μικρή φέτα balsa για να το ανασηκώσει από τα δεξιά που έγερνε.

Κολλήθηκαν με εποξική 30 λεπτών και αφέθηκαν να στεγνώσουν _P_P

[gxaid]

Κάποια ανεξήγητη φαεινή εμμονή με οδηγούσε στην εγκατάσταση ξεχωριστής μπαταρίας δέκτη και στα πλάισια αυτά εγκαταστάθηκε ο διακόπτης ακριβώς κάτω απο το αριστερό φτερό ώστε να κρύβεται.

Κάπου εκεί στο προβληματισμό για τις θέσεις των μπαταριών έγινε σαφές πως η κύρια μπαταρία δεν είχε μια πρέπουσα θέση/βάση στήριξης οπότε άρχισαν η μετρήσεις μέσω ενός πατρόν από χαρτόνι για το σχεδιασμό ενός battery tray.

[gxaid]

Με βάση το τελίκό πατρόν κόπηκε το battery tray από ελαφρύ κόντρα πλακέ 3mm το οποίο χρησιμοποιεί ως οδηγούς τις δύο προεξοχές από τα ατσαλοσύρματα των κύριων σκελών.

Κολλήθηκε στη θέση του με εποξική 10 λεπτών.

Αναζητώντας ξυλεία για το battery tray βρήκα ένα πανέμορφο κίτρινο spinner της Great Planes το οποίο χρωματικά δένει εξαιρετικά με την απόχρωση του μοντέλου και έχει οξύτερο περίγραμμα κάτι το οποίο πλησιάζει περισσότερο την πραγματικότητα :>)

[gxaid]

"Φτεραααααά.... Φτεραααααά...."

Επόμενο σκέλος η σύνθεση του φτερού από τα τρία επιμέρους κομμάτια.
Οι ακμές όλων των σημείων ένωσης καλύφθηκαν με χαρτοταινία με σκοπό να απομακρύνουν τις γενναίες ποσότητες 30λεπτης εποξικής που θα ξεχείλιζαν κατά την ένωση των μερών.

Πρίν την εφαρμογή της εποξικής γίνανε πολλά dry fit μέχρι να τελειοποιηθούν οι συναρμογές στα σημεία ένωσης και να μην υπάρχουν κενά. Η διαδικασία αυτή ανάλωσε αρκετό χρόνο τελικά αλλά είναι απολύτως απαραίτητη...

Πέντε λεπτά μετά την εφαρμογή αποκολλήθηκαν οι χαρτοταινίες απομακρύνοντας τα δάκρυα της εποξικής και αφήνωντας πίσω μια πεντακάθαρη ένωση. Στην κάτω ένωση της μιας πλευράς ένα κενό ήταν αδύνατο να αποφευχθεί και ακολουθήθηκε η ίδια διαδικασία άλλες δυο φορές ανά 5 ώρες περίπου για γέμισμα του κενού με εποξική.

Προσοχή δώθηκε στη διατήρηση της δίεδρου γωνίας.

[gxaid]

Ηλεκτρονικά & Battery access panel

Αισίως το στάδιο εγκατάστασης των ηλεκτρονικών είχε φτάσει.

Ένας δέκτης Spektrum AR6200 τοποθετήθηκε μπροστά από τα servo των elevator και rudder ενώ μετά απο πολλές δοκιμές το ESC Turnigy Plush 60A φώλιασε άψογα στο εμπρός αριστερό μάγουλο στο εσωτερικό της ατράκτου πίσω από το firewall.

Επίσης αλλάχθηκαν οι μικροί bullet connectors του μοτέρ με 3.5mm bullet gold connectors για να συνδεθεί με το ESC.

Προτελευταία σπαζοκεφαλιά η διαμόρφωση του panel που θα δίνει πρόσβαση στη μπαταρία. Το panel που υπήρχε έτοιμο στο kit ήταν μονόδρομος αλλά στερεωνόταν με βίδες τη θέση των οποίων κατέλαβαν 4 μαγνήτες για εύκολή και γρήγορη πρόσβαση.

Επιπλέον, διανοίχθηκε ημικυκλική οπή ως λαβή για την αφαίρεση του panel αλλά και ως εισαγωγή αέρα για ψύξη του ESC που βρίσκεται από πάνω της.

Η τελευταία σπαζοκεφαλιά είναι το ζύγισμα σε συνδυασμό με τον επαρκή τρόπο στερέωσης της μπαταρίας στο battery tray..._P_P

[gxaid]

Τελική Ευθεία

Μετά από μερικές εβδομάδες και αφού είχα καταφέρει να βγάλω off όλα μου τα υπόλοιπα αεροπλάνα `M` το Pilatus ήταν η μόνη διέξοδος για πτήση και ας ήταν και παρθενική...w

[gxaid]

Finally Maiden

Με αυτά και με αυτά το Pilatus βρέθηκε στις 9/1/2011 στη Κοιλάδα του Μαραθώνα aka MarVal με μόνη εκκρεμότητα την προσαρμογή των δύο αντιρρίδων που τελικά παραγκωνίστηκαν διότι τα μήκη τους με τα σημέια εφαρμογής τους στα φτερά και την άτρακτο που όριζε ο κατασκευαστής δεν συμβάδιζαν.

Η παράλειψη αυτή κρίθηκε εφικτή αφού η πτέρυγα είναι μονοκόματη, έχει ικανοποιητικά σημεία εφαρμογής στην άτρακτο και η πτήση θα ήταν sport συντηρητική χωρίς περιττές καταπονήσεις στο σκάφος.

Στο ζύγισμα πρό της παρθενικής προστέθηκαν 21gr έρμα στην εισαγωγή αέρα του ρύγχους τα οποία μετά τις πρώτες πτήσεις αυξήθηκαν στα 70gr.

_P_P